محل پروژه در دشت مغان ، در شمال استان اردبيل، در حدود 220 کيلومتري شمال مرکز استان و غرب شهر پارس آباد در مرز کشورها ايران و آذربايجان واقع شده است. جاده اردبيل-پارس آباد- بيله‌سوار در شمال پروژه واقع شده است. اين پروژه 2500 هکتار از اراضي کشاورزي را در تراس از رودخانه ارس در دشت مغان، پوشش مي دهد. کانال هاي سنتي بخش عمده اي از اراضي منطقه مورد مطالعه آبياري مي‌كند. بيش از 50 درصد زمينهاي اين منطقه اشباع و داراي بازده و محصولات كم كيفيت هستند. هدف‌گذاري مطالعات شبكه اصلي و فرعي شبكه آبياري و زهكشي شامات مغان،‌ شامل  آبگيري مستقيم از رودخانه‌ي ارس، تعيين دلايل اشباع زمين‌ها،  معرفي دستورالعمل مناسب براي از بين بردن پتانسيل‌هايي که به اين وضعيت زمين‌ها منجر شد، و همچنين معرفي طرح مناسب براي زهكشي  آب از همه اراضي به رود ارس، در جهت بهبود اراضي، طراحي شبکه آبياري و زهکشي اصلي و فرعي مدرن و بهبود کانال هاي سنتي مي‌باشد.

 

مشخصات انهار سنتي در وضعيت موجود
نام نهر	مساحت تحت پوشش نهر (Ha)	دبي (L/s)	منبع
ناجي	1033	1930	رودخانه ارس
تراب	960	160	F,H,I كانال
Pirayuvalto	110	150-220	Aras River (Wetland)
محمدرضا لو	183	280	I.K زهكش
بالا بيگلو	109	150-210	L.K زهكش
Doostloo Candy كانال	30	140	A زهكش
شش نفري كانال	19	280	Wetland

 

 

1- نقشه‌برداري

به طور کلي، نقشه برداري منطقه شامل تهيه نقشه هاي توپوگرافي و کاداستر در مقياس 1:2000 (شکل 1)، به منظور طراحي شبکه هاي اصلي و فرعي مدرن و به رسميت شناختن مالکيت اراضي در بيش از 2500 هکتار است. علاوه بر اين، مقاطع عرضي از کانال هاي اصلي اين پروژه به منظور بهبود کانال‌هاي سنتي،  استفاده بهينه از مسيرهاي کانال، کاهش جبران خسارت زمين هاي نابود شده براي کانالها (شکل 2) و براي محاسبه ظرفيت انتقال هر کانال (شکل 3 و 4) تهيه شد. همچنين يک نمونه از جدول بنچ مارک هاي دائمي در شکل 5 نشان داده شد.

2 -  بررسي وضعيت موجود آبياري و زهکشي:

در اين بررسي‌ها، کانال هاي سنتي به منظور به دست آوردن اطلاعات کلي در مورد کانال‌ها، و مشخص کردن زمين‌هاي از آب اشباع‌شده، در امتداد مسيرهاي خود پيمايش خواهند شد.

3 -  مطالعات اجتماعي:

به منظور استفاده از کمک کشاورزان براي ساخت شبکه هاي آبياري و سازماندهي استفاده کنندگان از آب در هنگام استفاده از شبکه فرعي، مطالعات اجتماعي، تعاوني‌هاي کشاورزي و مطالعات بهره برداري و نگهداري از شبکه آبياري و زهکشي شامات مغان انجام شد.

4- مطالعات ژئوتکنيک و منابع قرضه:

اين تحقيقات به منظور تخمين زدن ظرفيت باربري انواع خاک در امتداد مسيرهاي کانال هاي سنتي، و تعيين شيبهاي پايدار خاکبرداري‌ها و خاکريزي‌ها و تعيين منابع قرضه انجام شد.

پس از انجام اين بررسي‌ها، توصيه‌هايي براي بهبود مصالح استفاده شده پي زير کانال ها، زير پايه‌هاي نيمه بيضوي‌، و علاج بخشي جهت بهبود منابع ريزدانه داده شد.

5-  مطالعات کشاورزي:

اين مطالعات به منظور شناسايي وضعيت موجود الگوي کشت، تعيين الگوي کشت در شرايط پروژه، و محاسبه‌ي نياز آّي انجام گرفت.

6- طراحي شبکه‌هاي اصلي و فرعي:

6-1-  تاسيسات آبگيري از رودخانه:

اين تاسيسات شامل کانال هاي خاکي انتقال، آبگير ورودي، حوضچه تصفيه و يک ديوار حائل به ارتفاع6 متر  به منظور محافظت از تاسيسات آبگيري در برابر جاري شدن سيل در رودخانه ارس مي‌باشد.

6-2- شبکه‌ي آبياري و زهکشي:

شبکه آبياري و زهکشي شامل 2 کيلومتر فلوم به ارتفاع 4 تا 6 متر، 5/5 کيلومتر فلوم به ارتفاع 2 متر،  7/7 کيلومتر کانال ذوذنقه‌اي،  کانال پيش ساخته نيمه‌بيضوي به طول 12 کيلومتر از انواع 315، 450، 600 و 800، و زهکش خاکي به طول 44 کيلومتر است. (شکلهاي 6 تا 8)

6-3- شبکه‌ي فرعي آبياري و زهکشي:

ساخت 42 کيلومتر کانال نيمه‌بيضوي از انواع 600، 450، 315، 230 و 150 و ساخت زهکش‌هاي خاکي کوچک به طول 42 کيلومتر

6-4- زهکشهاي زيرزميني:

با توجه به زمين هاي باتلاقي به مساحت بيش از 1450 هکتار، زهکشي زيرزميني شامل 279 زهکش جانبي زيرزميني ساخته شده از U-PVC، مواج (خرطومي) مشبك به طول 98390 متر و قطر 100 ميلي‌متر، و 44 زهکش جمع‌کننده (ساخته شده از U-PVC و پلي اتيلن) به طول 30838 متر خواهد شد.

6-5- سازه‌ها:

سازه‌هاي بسياري شامل آبگيرها، سازه‌هاي تنظيم‌كننده، کالورت‌ها، پلها و .. طراحي شده است.