مطالعات پايش و بهسازي محيط زيست نيروگاه زمين گرمائي مشكين شهر

نيروگاه زمين‌گرمايي مشكين‌شهر بعنوان اولين نيروگاه زمين‌گرمايي در ايران و خاورميانه بوده و مطالعات زيست محيطي اين طرح براي نخستين بار در محدوده جغرافيايي سبلان در شهرستان مشكين‌شهر- استان اردبيل، حوضه آبريز رودخانه خياو (به وسعت 9400 هكتار)، تعريف گرديده است. پروژه نيروگاه زمين گرمايي مشكين شهر داراي سه مرحله بوده كه شامل فاز اول (قبل از حفاري)، فاز دوم (حين حفاري چاه‌هاي اكتشافي) و فاز سوم (حين حفاري چاه‌هاي توليدي و تزريقي) مي‌باشد. در اين مطالعه، پايش منابع آب سطحي، چشمه ها، خاك، تراز صوتي و هوا در طي 6 سال در مرحلة توسعه و حفر چاه‌هاي توليدي و تزريقي تا زمان احداث نيروگاه انجام شده است. نهايتاً مدل سازي آب سطحي، آب زيرزميني و هوا با نگاه جامع‌نگر نيز جهت پيش بيني اثرات طرح در زمان بهره برداري بر محيط زيست صورت گرفته است.

اهداف كلان پروژه احداث نيروگاه زمين‌گرمايي در سطح ملي

- استفاده از انرژي‌هاي نو در سبد انرژي كشور
- توليد پراكنده انرژي با كمك پتانسيل‌هاي منطقه‌اي (انرژي‌هاي تجديدپذير)
- كاهش اثرات مخرب زيست‌محيطي واحدهاي توليدكننده انرژي بعنوان مهمتريم منابع آلاينده

هدف طرح پايش زيست‌محيطي نيروگاه زمين‌گرمايي

- بررسي دامنه اثرات زيست‌محيطي ناشي از فعاليت‌هاي توسعه ميدان نظير حفاري چاه‌هاي عميق، نصب و راه‌اندازي نيروگاه
- اجراي برنامه پايش محيط زيست فيزيكي، طبيعي، اجتماعي و اقتصادي در خلال اجراي پروژه
- ارائه راهكارهاي مناسب جهت بهسازي محيط زيستي در طول مراحل مختلف پروژه به‌عنوان اولين نمونه اجرايي كشور

رئوس اقدامات انجام شده

- نمونه‌برداري از رودخانه‌ها و چشمه‌ها
- نمونه‌برداري خاك و ثبت داده‌هاي هواشناسي
- بررسي ويژگي‌هاي گياه‌شناختي منطقه و تهيه دستورالعمل بازروياني و فهرست گونه‌هاي گياهي متناسب با شرايط و ويژگي‌هاي منطقه
- مدلسازي كمي و كيفي آبهاي سطحي و پيش‌بيني تغييرات احتمالي
- مدلسازي كمي و كيفي ابهاي زيرزميني و مخزن زمين‌گرمايي پيش‌بيني تغييرات احتمالي
- آناليز نمونه‌هاي آب، خاك و هوا
- تفسير نتايج و پيش‌بيني اثرات با استفاده از نتايج مدلسازي‌ها
- ارائه راهكارهاي كاهش اثرات ناشي از اجراي طرح
- ارائه دستورالعمل مراقبت‌هاي زيست‌محيطي
- بررسي ويژگي‌هاي گياه‌شناختي منطقه و تهيه دستورالعمل بازروياني و فهرست گونه‌هاي گياهي متناسب با شرايط و ويژگي‌هاي منطقه
- شناسايي وضعيت و شدت فرسايش در منطقه مطالعاتي و بررسي عوامل مؤثر و پتانسيل فرسايش‌پذيري خاك
- اولويت‌بندي زيرحوضه‌هاي مطالعاتي براساس شناسايي شاخص‌هاي فرسايش ويژه و حمل رسوب در ارزيابي فرسايش‌پذير منطقه
- ارائه راهكارهاي كنترل فرسايش شامل راهكارهاي بيولوژيكي، مكانيكي و بيومكانيكي و اولويت‌هاي مختلف
با توجه به نو بودن پروژه و از آنجايي‌كه براي اولين بار فعاليت‌هاي زمين گرمايي در ايران انجام مي‌گيرد، مطالعات زيست‌محيطي اين فعاليت‌ها و متدولوژي بررسي و شناسايي آثار سوء احتمالي بر محيط زيست، جزو ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين طرح مي باشد. ضمن آنكه نزديك بودن محل سايت‌هاي زمين‌گرمايي به رودخانه خياو كه در پايين دست بعنوان منبع آب شرب مشكين شهر مي باشد، از ديگر ويژگي‌هاي منحصر بفرد پروژه بوده كه حساسيت مديريت زيست‌محيطي منطقه را بيشتر نمايان مي‌نمايد كه در اين راستا مدلسازي‌هاي انجام گرفته بويژه در خصوص تخمين ارتباط مخزن نيروگاه زمين‌گرمايي با چشمه‌هاي منطقه و پيش‌بيني كيفيت رودخانه خياو از اقدامات خاص اين پروژه بوده است.