شهر تهران به‌عنوان پا يتخت و مرکز استان تهران با جمع يت ب يش از 8 م يل يون نفر و با مساحت ي بالغ بر 7300 هکتار در دامنه جنوب ي البرز مرکز ي واقع شده‌ است، که از جنوب به دشت ورام ين، از شرق به جاده هراز و کوه ب ي‌ب ي شهربانو و از غرب به محدوده رودخانه کرج منته ي م ي‌گردد. طول جغراف يائ ي آن 51 درجه و 2 دق يقه تا 51 درجه و 36 دق يقه شرق ي و عرض آن 35 درجه و 34 دق يقه تا 35 درجه و 50 دق يقه شمال ي م ي‌باشد.

ا ين شهر  يک ي از معدود پا يتخت‌ها ي بزرگ جهان است که با توجه به وسعت جمع يت و قدمت توسعه شبکه آبرسان ي فاقد شبکه فاضلاب شهر ي بوده و طبق مع يارها ي موجود از نظر تعر يف  يک شهر سالم، مواجه با مشکلات عد يده ناش ي از ا ين ترک يب ناموزون و غ يرمتعارف م ي‌باشد. شبکه‌ها ي آب‌رسان ي قد يم ي در موقع يت کنون ي و عدم وجود تأس يسات جمع‌آور ي فاضلاب شهر تهران را دچار ب يمار ي صعب‌العلاج نموده و در دام دو عارضه مهلک آلودگ ي آب و آلودگ ي هوا گرفتار آمده‌است. ا ين وضع يت گو يا ي حق يقت تلخ ي است که ح يات شهر ي بزرگ به لحاظ بحران ز يست مح يط ي و آلودگ ي بهداشت ي و نبود شرا يط ا يمن برا ي زندگ ي در معرض خطر جد ي قرار گرفته‌است و سلامت مردم را به طور بن ياد ي تهد يد م ي‌نما يد.

دفع فاضلاب در تهران به روش‌ها ي ز ير انجام م ي‌گ يرد:

1)دفع در چاه‌ها ي جذب ي

2)دفع در جو ي خ يابان‌ها

3)دفع در مس يل‌ها ي طب يع ي

4)دفع در قنوات دا ير و با ير 

5)دفع در سپت يک تانک‌ها و حمل با تانکر به مراکز دفن زباله  يا تخل يه در مس يل‌ها ي نزد يک به صورت غ يرمجاز 

6)دفع از طر يق شبکه وتصف يه‌خانه‌ها ي محل ي

 

 که هرکدام از ا ين روش‌ها از نظر خطر آلودگ ي منابع ز يرزم ين ي ش يوع ب يمار ي‌ها ي گوناگون مشکلات و مسائل بهداشت ي ز يست مح يط ي، تهد يد کشاورز ي و غ يره را به‌همراه دارد.

طرح فاضلاب تهران طرح ي جامع و فراگ ير است که در گستره ا ي به مساحت حدود 70 هزار هکتار شامل 15 هزار هکتار در منطقه شمال با مشخصه زم ين سنگ ي و غ ير قابل نفوذ 25 هزار هکتار در منطقه جنوب ي شهر و بالا بودن سطح آبها ي ز ير زم ين ي و ر يزدانه بودن جنس خاک و 30 هزار هکتار در منطقه مرکز ي با مشخصه بافت پ يچ يده شهر ي و موقع يت تجار ي اولو يت بند ي گرد يده است. طرح شامل 9 هزار ک يلومتر شبکه اصل ي و فرع ي با اقطار 250 م يل يمتر تا 2200 م يل يمتر م ي باشد که با توجه به وضع يت توپوگراف ي تهران با دب ي نها ي ي متوسط 25 مترمکعب در ثان يه به دو منطقه استقرار تصف يه خانه ها ي بزرگ واقع در جنوب شهر ر ي و د يگر ي در جنوب غرب ي تهران در منطقه رباط کر يم با ظرف يت اسم ي هر کدام به ترت يب 4 و 5/6 م يل يون نفر (‌مجموعاً5/10 م يل يون نفر) هدا يت م ي گردد. نظر به گستردگ ي و حجم عمل يات برنامه ر يز ي و تقس يم بند ي پهنه هدف براساس اولو يتها ي تعر يف شده و ن ياز شهروندان به پنج مرحله (فاز) عمل يات ي در  يک دوره زمان ي 20 تا 25 سال تعق يب م ي گردد.

به منظور ن يل به اهداف اشاره شده در بخش جمع آور ي شبکه فاضلاب در دو مرحله طراح ي و اجرا خواهد شد. درمرحله اول حدود 16500 هکتار (حدود 5400 هکتار از شمال و 1000 هکتاراز مرکز و 4700 هکتار از جنوب شرق ي و 5400 هکتار از جنوب غرب ي) را در برخواهد گرفت و درمراحل بعد ي باق يمانده شهر را تحت پوشش قرار خواهد داد. لذا شبکه جمع آور ي فاضلاب در سطح شهر تهران برا ي کل طرح شامل حدود 9000 ک يلومتر لوله گذار ي اصل ي و فرع ي ، 875 هزار فقره انشعاب فاضلاب و جمع يت تحت پوشش 5/10 م يل يون نفر خواهد بود. در بخش تصف يه فاضلاب ن يز، علاوه بر توسعه و اصلاح تصف يه خانه ها ي موجود، بطور کل ي احداث تصف يه خانه ها ي مورد ن ياز در محلها ي مناسب برا ي کل طرح 20 مدول به ظرف يت هرمدول 525 هزار نفر مورد ن ياز م ي باشد.

 

ـ مسـاحت تـحت پـوشش : 45000هـكتار

ـ جمعيـت تـحت پـوشش شبـكه : 7000000 نفـر

ـ طـول لـوله‌گذاري خطوط اصلـي : 470 كيلومتـر

- شبـكه نـيمه اصلـي و فـرعي : 5200 كيلومتـر

ـ قطـر خط انتقـال فاضلاب : 1200 - 2400 ميليمتـر

-  طول خط انتقال : 26كيلومتـر

اجزا ي اصل ي طرح:

1.شبکه جمع آور ي فاضلاب

2.تونل و خط انتقال

2.1.خط غرب: به طول 36 ک يلومتر در مس ير خ يابان ها ي ول يعصر، فاطم ي، حجاب، کارگر، شوش و رجائ ي با اقطار 1000 تا 1400 م يل يمتر و منته ي به تصف يه خانه جنوب (در حال بهره بهره بردار ي)

2.2.تونل فاضلاب رو شرق: به طول 25 ک يلومتر در قالب زوج لوله منته ي به تصف يه خانه جنوب (در حال بهره بهره بردار ي)

2.3.خط انتقال غرب: به طول 15ک يلومتر و منته ي به تصف يه خانه جنوب غرب ي با قطر انتها ي ي 3000 م يل يمتر  (در حال ساخت)

2.4.خط انتقال خواجه عبدالله: به طول 115ک يلومتر در مس ير خ يابان ها ي م يرداماد، شر يعت ي و خواجه عبدالله با اقطار 1200 تا 1800 م يل يمتر و منته ي به تصف يه خانه جنوب (اتمام ساخت)

3.انشعابات خانگ ي

 

اهداف کل ي طرح:

1.حفاظت از مح يط ز يست و اکوس يستم

2.ارتقاء بهداشت عموم ي

3.جلوگ ير ي از آلودگ ي منابع آب ز يرزم ين ي

4.تأم ين پساب بهداشت ي برا ي مصرف در اراض ي کشاورز ي

5.تغذ يه سفره ها ي آب ز يرزم ين ي تهران

6.تبد يل آب از چرخه  يک بار مصرف و مخرب به چند بار مصرف و سازنده

اهداف کم ي طرح:

7.احداث 9000 ک يلومتر شبکه جمع آور ي (با اقطار 250 تا 2200 م يل يمتر)

8-192ک يلومتر تونل فاضلاب رو

9.نصب 900 هزار انشعاب خانگ ي

10.دب ي نها ي ي متوسط 25 متر مکعب در ثان يه

اهداف کيفي طرح:

1.اصلاح چرخه آب و مح يط ز يست و برگشت پساب تصف يه شده به دشت ها

2.جلوگ ير ي از  آثار مخرب فاضلاب خام بر سلامت انسان ها نظ ير جلوگ ير ي از ورود ن يترات به منابع آب و جلوگ ير ي از ب يمار ي ها ي عفون ي

3.ا يجاد آثار مثبت اقتصاد ي، نظ ير کاهش هز ينه ا يجاد ب يمارستان ها ي جد يد، کاهش هز ينه دارو و درمان در اثر اجرا ي طرح ها ي جمع آور ي و تصف يه فاضلاب

4.اشتغال زا ي ي ناش ي از عمل يات اجرا و بهره بردار ي از تأس يسات فاضلاب در بخشها ي خدمات ي و پشت يبان ي

5.ا يجاد و رشد زنج يره صنا يع وابسته به تأس يسات فاضلاب نظ ير واحدها ي صنعت ي تول يد لوله، پمپ و سا ير تجه يزات وابسته در تصف يه خانه ها ي فاضلاب، تقو يت پ يمانکاران ساخت و نصب، توسعه واحدها ي طراح ي و مهندس ي

6.استفاده از پساب تصف يه شده برا ي  مصارف کشاورز ي

7.استفاده از کود و گاز حاصل از تصف يه خانه

8.ا يجاد شهر سالم، ارتقاء رفاه شهر ي، بهبود مناظر شهر ي، جلوگ ير ي از آس يب ها ي ب يشتر به فضا ي سبز